Mapa dotacji

Swołowo, położone kilkanaście kilometrów od Słupska, ze względu na swój unikalny, sięgający czasów średniowiecza układ przestrzenny uznane zostało za Pomorską Wieś Dziedzictwa Kulturowego i zwane jest umownie – stolicą „Krainy w kratę”. Nazwa ta pochodzi od charakterystycznych dla tych terenów szachulcowych elewacji.

Pomysł, by w Swołowie powstała placówka muzealna, zrodził się ponad 10 lat temu. W 1997 r. wieś objęta została pilotażowym programem Unii Europejskiej Phare „TOURIN II”, który miał na celu rozwój turystyki wiejskiej. Projekt obejmował m.in. utworzenie filii Muzeum Pomorza Środkowego na bazie zabytkowej zagrody w Swołowie. W 2002 r. Muzeum otrzymało nieruchomość na własność. W tym samym roku Marzenna Mazur, kierownik Działu Etnograficznego Muzeum Pomorza Środkowego, wspólnie z projektantem inż. A. Łopaciukiem przygotowali program rekonstrukcji i szczegółowy plan zagospodarowania obiektów wchodzących w skład zagrody. Jednak dopiero dotacja z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego umożliwiła przyspieszenie prac. W ramach europejskiego projektu udało się zrekonstruować wnętrze domu mieszkalnego, odtworzono stodołę, stajnię, oborę i chlew z całą ich infrastrukturą techniczną. W trakcie prac szczególnie dbano o jak najwierniejsze odtworzenie dawnego blasku – obiekty rekonstruowano w wykorzystaniem dawnych technik. Ściany wypełniano zgodnie z dawną technologią tzw. strychulcem – czyli sieczką mieszaną z gliną – tak bowiem powstawały kraciaste budynki charakterystyczne dla tego terenu.

Zrekonstruowana zagroda pełni także funkcje kulturotwórcze na terenie „Krainy w kratę”. Już dzisiaj wiele imprez okazało się sukcesem. Do najbardziej udanych należy „Gęsia niedziela”, kiedy to serwowano potrawy z gęsi pomorskiej, konkurs na pomorską nalewkę, czy „Dziecięca zagroda”, organizowana w sezonie letnim z myślą o najmłodszych. Przed Wielkanocą odbywają się warsztaty pisankarstwa pod kierunkiem etnografa. Jako centrum szkoleniowe zabytkowa zagroda staje się miejscem debat i konsultacji dla nauczycieli, instruktorów placówek kulturalnych i naukowych z zakresu regionalizmu. W planach muzeum jest też hodowla zwierząt ras popularnych niegdyś na Pomorzu. Zwiększy to atrakcyjność obiektu, zwłaszcza wśród dzieci.

Rozwój projektu zrealizowany został w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2007-2013. Muzeum otrzymało dofinansowanie na rekonstrukcję zagrody robotnika rolnego oraz na adaptację jednego z budynków na obiekt wystawowy wyposażony w urządzenia multimedialne.