Grant Map EU

W ramach projektu „Źródła przemian. Ochrona i udostępnienie historycznego dziedzictwa Łazienek Królewskich. Konserwacja i remont Białego Domku oraz Wodozbioru wraz z zabytkowym ogrodem w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie” cenne zabytki Muzeum odzyskały swą dawną świetność. Biały Dom i Wodozbiór po przeprowadzonych pracach konserwatorsko-remontowych z nowymi ekspozycjami oraz atrakcyjnym programem edukacyjno-kulturalnym zostały udostępnione zwiedzającym wiosną 2020 roku. Działania rewitalizacyjne objęły również bliskie otoczenie zabytków. Zrewitalizowane zostały historyczne części  ogrodu otaczające oba obiekty oraz relikty Oranżerii Neogotyckiej. Głównym założeniem zrealizowanego w latach 2017-2019 projektu było zabezpieczenie substancji zabytkowej i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń, a także przygotowanie obiektów do prezentowania w nich ekspozycji muzealnych. Dzięki temu powstała przestrzeń do realizacji nowej, atrakcyjnej oferty edukacyjno-kulturalnej.

Biały Dom, jeden z najbardziej unikatowych polskich zabytków XVIII-wiecznej architektury rezydencjonalnej, poddany został kompleksowym pracom konserwatorsko-remontowym. Głównym założeniem było zachowanie oryginalnej materii, wyeksponowanie jej wyjątkowej wartości artystycznej oraz przywrócenie wnętrzom historycznego wystroju. Na podstawie m.in. prac badawczych i archiwalnych kwerend zespół konserwatorów przeprowadził kompleksową konserwację i restaurację dekoracji malarskich Jana Bogumiła Plerscha i Jana Ścisły, zdobiących wnętrza Białego Domu. Odsłonięto przy tym ukryte pod warstwami współczesnych przemalowań oryginalne partie polichromii oraz fragmenty malowideł znajdujących się w sypialni, z której korzystała rodzina króla Stanisława Augusta. Wykonano prace konserwatorsko-remontowe dachu, schodów i stropu. Odrestaurowano wnętrza, polichromie, tynki, sufity, podłogi, kominki oraz drewniane dekoracje. Konserwacji poddano elewację wraz ze zdobieniami. Pierwotny wygląd odzyskała stolarka zewnętrzna, okna i kolorystyka obiektu. Ekspozycja Białego Domu, którą goście Łazienek Królewskich mogą podziwiać, obejmuje m.in. kolekcję królewskich grafik z cyklu “Metamorfozy” oraz oryginalne umeblowanie z epoki ostatniego władcy Polski.

Dzięki projektowi „Źródła przemian” po raz pierwszy od lat dla zwiedzających otworzył się Wodozbiór, zwany również Rezerwuarem. Pełnił on niegdyś rolę zbiornika wodnego zasilającego w wodę sąsiednie budynki i fontanny. W obiekcie, będącym świadectwem dawnych rozwiązań technicznych, przywrócone zostały historyczne wnętrza, z reliktami pierwotnych funkcji. Są to m.in. zrekonstruowane polichromie ścienne, urządzenia grzewcze i odsłonięta pod posadzką sieni drewniana rynna, odprowadzająca niegdyś wodę z dziedzińca. Rurę tę po przeprowadzonych zabiegach konserwatorskich wyeksponowano w strefie wejściowej budynku.

Niezwykłą historię Wodozbioru przybliża utworzona w obiekcie wystawa o dawnym układzie wodnym Łazienek Królewskich. Poznać można symbolikę wody wykorzystywaną przez Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, pierwszego właściciela terenu Łazienek, i Stanisława Augusta oraz znaczenie widowisk wodnych w budowaniu prestiżu ostatniego króla Rzeczypospolitej.

Projekt „Źródła przemian” objął również rewitalizację reliktów Oranżerii Neogotyckiej. Zachowane relikty stanowią pozostałość po okazałym budynku, wzniesionym w pobliżu Białego Domu, przy drodze prowadzącej z Belwederu do Pałacu na Wyspie. Ze względu na zagłębienie obiektu w gruncie zachowane elementy budynku były w złym stanie i wymagały wprowadzenia pilnych zabiegów konserwatorskich. Przeprowadzone przy okazji badania archeologiczne pozwoliły potwierdzić funkcję obiektu, określić w przybliżeniu jego pierwotne rozmiary, zdobienia i kolorystykę.

Realizacja projektu umożliwiła odtworzenie ogrodów w bliskim sąsiedztwie zabytkowego budynku Białego Domu i Wodozbioru. Prace w historycznym ogrodzie otaczającym Biały Dom i Wodozbiór miały na celu przywrócenie jego historycznej formy, znanej z dokumentów, badań, kwerend i ikonografii. Swym zakresem działania te objęły m.in. korektę układu wysokościowego, modernizację nawierzchni i rewitalizację zieleni. Pojawiły się historyczne elementy małej architektury ogrodowej (ławki, donice), których projekty odwzorowano na archiwalnych przekazach, głównie na akwarelach Zygmunta Vogla z 1786 r.

Muzeum bardziej dostępne

Priorytetem Muzeum Łazienki Królewskie było dostosowywanie oferty kulturalno-edukacyjnej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W ramach projektu „Źródła przemian” Biały Dom i Wodozbiór wyposażone zostały w udogodnienia dla zwiedzających ze specjalnymi potrzebami. We wnętrzach XVIII-wiecznej willi pojawiły się audiodeskrypcje i audioprzewodniki, a także tyflografiki obrazów, rzeźb, mebli, tapet, waz, zegarów, grafik z Królewskiej Kolekcji Grafiki Stanisława Augusta oraz widoków fasady Białego Domu. Ekspozycja Wodozbioru wzbogaciła się o tyflografiki eksponatów, widoku fasady oraz tyflomapy parteru i pierwszego piętra. Częścią ekspozycji stały się również trójwymiarowe makiety dotykowe Wodozbioru, Białego Domu i ogrodu z systemem wodnym Łazienek. Dla osób niesłyszących przygotowane zostały pętle indukcyjne oraz filmy tłumaczone na Polski Język Migowy.

Wprowadzono również rozwiązania, których celem było udostępnienie obiektu dla osób z dysfunkcjami ruchu. Stąd adaptacja pomieszczeń, m.in. poprzez likwidację progów i różnic poziomów oraz korektę ustawienia mebli, a także zakup podnośnika, wózków inwalidzkich dla dzieci i dorosłych oraz lasek z krzesłem typu trójnóg.

Biblioteka Cyfrowa

W ramach projektu “Źródła przemian” wykonana została Biblioteka Cyfrowa. Znajduje się w niej 50 zdigitalizowanych publikacji z kanonu literatury epoki oświecenia, odnoszących się do historycznego dziedzictwa Łazienek Królewskich oraz popularyzujących Muzeum jako symboliczne dzieło króla Stanisława Augusta. Katalog obejmuje elektroniczne wersje publikacji (format pdf, mubi, epub) i jest darmowy.

Biblioteka Cyfrowa posiada również kontrast kolorystyczny wszystkich elementów przekazujących treść (teksty, linki, banery), który ułatwia odbiór osobom słabowidzącymi z różnymi wadami wzroku.