Grant Map EU

Rzeszowskie Piwnice to interaktywna instytucja kultury działająca w strukturach Estrady Rzeszowskiej – samorządowej instytucji kultury Miasta Rzeszowa.

Utworzenie Rzeszowskich Piwnic jest wynikiem realizacji projektu „Rzeszowskie Piwnice – interaktywna instytucja kultury” w ramach działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Przedmiotem projektu był zakup sprzętu i wyposażenia, który pozwolił na stworzenie nowej odsłony dotychczasowej Podziemnej Trasy Turystycznej jako interaktywnej instytucji kultury, łączącej aspekty historyczne z nowoczesnymi technikami i metodami ukazania wielowątkowej historii Rzeszowa w szerszej niż dotąd perspektywie. Realizacja projektu pozwoli na wdrożenie nowoczesnej oferty kulturalno-edukacyjnej Rzeszowskich Piwnic. Będzie to oferta nowa, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym.

Idea działania instytucji zakłada połączenie i przenikanie się perspektyw – historycznej i współczesnej oraz lokalnej i ponadregionalnej. Ukierunkowana jest ona na rozwój sztuki współczesnej w Rzeszowie – stolicy województwa podkarpackiego, a także jej szeroką prezentację, wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i historycznego Rzeszowa na rzecz rozwoju kompetencji kulturowych i edukacji kulturalnej społeczeństwa.

Działalność kulturalna prowadzona jest w czterech Strefach:

• Strefa A. Skwer Kultury – usytuowana na płycie rzeszowskiego Rynku
• Strefa B. Przestrzeń wielofunkcyjna – usytuowana na poziomie -1, bezpośrednio pod Skwerem Kultury
• Strefa C. Rzeszowskie Piwnice – przebiegająca przez podziemne pomieszczenia piwnic i korytarzy – położonych pod powierzchnią Rynku
• Strefa D. Virtual Lab – przestrzenie warsztatowe – usytuowane w pobliżu wyjścia z Rzeszowskich Piwnic

Oferta kulturalna Rzeszowskich Piwnic jest skierowana do szerokiej grupy odbiorców. U podstaw koncepcji leży łączenie, synergia i wielowątkowość we wszystkich aspektach: pokoleniowym, kulturowym oraz dotyczącym oferty kulturalnej.

Inicjatywa jest zgodna z najnowszymi trendami w muzealnictwie – polegającymi na interdyscyplinarnym sposobie przedstawiania zbiorów. Warto jednocześnie podkreślić, że koncepcja Rzeszowskich Piwnic znacząco wykracza poza dotychczas stosowane w Polsce rozwiązania multimedialne, poprzez nieszablonowość i nowatorskie spojrzenie na opowieść o sztuce, tradycji oraz historii miasta i regionu.

Realizacja misji dydaktycznej, rozwojowej i promocyjnej będzie się odbywać poprzez:

• organizację koncertów, konferencji, seminariów i paneli dyskusyjnych,
• przeprowadzanie badań,
• organizację warsztatów, szkoleń, kursów,
• organizację plenerów, konkursów, przeglądów i festiwali,
• projekcje filmów,
• organizację spektakli teatralnych, muzycznych itp.,
• realizację działań animacyjnych wspomagających lokalne społeczności w działaniach twórczych,
• działania interdyscyplinarne, będące połączeniem powyższych.

Zwiedzanie ekspozycji:

Interaktywna Legenda

To multisensoryczna, angażująca ścieżka zwiedzania, w której zwiedzający z „biernych”  uczestników narracji stają się „aktywnymi” bohaterami snutej opowieści. Scenariusz tego wariantu wystawy obejmuje interaktywne stanowiska, na których na uczestników czekają specjalne zadania do wykonania. Zadania zostały zaprojektowane w ten sposób, by angażowały intelektualnie, manualnie oraz emocjonalnie. Goście Rzeszowskich Piwnic tworzą drużynę, której zadaniem jest odkrycie skarbu Rzeszowa. Do dyspozycji zwiedzających udostępniany jest zestaw podróżnika (activity pack) – przedmioty, które pomogą uczestnikom przygody  rozwiązywać niektóre z zadań.

Niezwykła przygoda rozpoczyna się od podróży w zamierzchłe czasy. Tam czeka na zwiedzających tajemnica pobliskich mokradeł – biorąc udział w interaktywnej legendzie, będą starali się rozwikłać zagadkę nazwy Rzeszów. Gdy drużyna pozna etymologię nazwy miasta, wyruszy w podróż z Janem Pakosławicem. Ich zadaniem jest pomoc dyplomacie Kazimierza Wielkiego w niebezpiecznej misji do Złotej Ordy. Stawka jest niebagatelna – jeśli uda im się odnieść sukces, król nagrodzi Pakosławica darując mu Rzeszów i rozległe ziemie na własność. Po zapoznaniu się z sylwetką dyplomaty zwiedzający odbędą z nim podróż na wschód do chana…

A to tylko początek niezwykłej wyprawy w głąb historii i dziedzictwa naszego miasta, obejmującej kilkusetletnie władanie miastem przez ród Rzeszowskich i inne rody rządzące Rzeszowem do czasu sprzedaży miasta przez Lubomirskich w połowie XIX wieku. Zwiedzający zrozumieją fenomen tolerancji mieszkańców, poznają charakterystyczne motywy głównych religii obecnych w mieście: chrześcijaństwa, prawosławia i judaizmu oraz wiele legend i opowieści, najważniejszych wydarzeń w historii miasta. Muszą odwiedzić charakterystyczne miejsca z tamtych czasów: sklep bławatny, karczmę oraz sklep kolonialny.

Opuszczając jarmark natrafią na dwa doniosłe wydarzenia z połowy XIX wieku. Pierwszym z nich będzie wielki pożar Rzeszowa (1842), który spustoszył miasto i jednocześnie był przyczynkiem do odbudowy w myśl nowoczesnych zasad przeciwpożarowych. Żywioł ognia posłuży też jako pretekst do opowiedzenia o Ignacym Łukasiewiczu, którego wynalazki zrewolucjonizowały metody oświetlenia miast i domostw oraz dały podwaliny pod współczesny przemysł naftowy.

Trafią również na wyspy multimedialne omawiające m.in.: plany powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego, powojenny przemysł Rzeszowa (lotnictwo, interaktywna replika silnika odrzutowego), osiągnięcia kulturalne ludzi związanych z miastem, sportowe osiągnięcia.

Obrazy historii

To ścieżka zwiedzania przeznaczona dla osób, które cenią sobie tradycyjny sposób zwiedzania. Scenariusz tego wariantu w większym  stopniu wyczerpuje wiedzę historyczną oraz kładzie nacisk na opowieść  o samych piwnicach. Ten wariant zakłada wykorzystanie multimediów do przedstawienia historii i dziedzictwa Rzeszowa.

Opowieść rozpoczyna się od przedstawienia pochodzenia nazwy miasta, prezentacji ustaleń badań archeologicznych, legend i opowieści o ludach żyjących na tych terenach w pradziejach. Następnie zwiedzający dowiedzą się, jak kształtowała się polityka Kazimierza Wielkiego – zatargach i sojuszach z sąsiadami w XIV wieku (relacje z Litwinami, Rusią Halicką, Węgrami), czyli okresu gdy Rzeszów otrzymał prawa miejskie. Przedstawiona zostanie postać Jana Pakosławica, jego misjach do Złotej Ordy, na Litwę i do Awinionu. Nastąpi wyprawa w głąb historii i dziedzictwa naszego miasta, obejmująca kilkusetletnie władanie miastem przez ród Rzeszowskich i inne rody rządzące Rzeszowem do czasu sprzedaży miasta przez Lubomirskich w połowie XIX wieku. Miasto w znacznej mierze musiało odpierać ataki najeźdźców, którymi przez wieki byli Tatarzy, oraz charakterystycznych dla tych rejonów wojen prywatnych np. wojny o jarmarki między Mikołajem Spytkiem Ligęzą a Stanisławem „Diabłem” Stadnickim, konfederacji barskiej i dokonaniach „zamiejscowych”, takich jak udział Lubomirskiego w Odsieczy Wiedeńskiej. Zaprezentowana zostanie militarna historia Rzeszowa. Zwiedzający poznają topograficzne walory obronne grodu założonego nad Wisłokiem oraz późniejsze fortyfikacje miejskie. Poznają też historię zamku rzeszowskiego. Poznają osoby wybitnych Rzeszowian, którzy na przestrzeni wieków odegrali doniosłe role w rozmaitych konfliktach zbrojnych (m.in. Hieronim Augustyn Lubomirski, Władysław Sikorski, Stanisław Maczek)…

Zwiedzanie dla osób niepełnosprawnych

Osoby z niepełnosprawnością, a w szczególności z niepełnosprawnością ruchową (poruszające się na wózkach inwalidzkich) będą mogły zwiedzać ekspozycję głównie wirtualnie. Emisja treści w formie nagrań umożliwi dostęp do zwiedzania dla osób niewidzących lub słabowidzących, a  forma napisów na ekranach umożliwi dostęp dla osób głuchoniemych. Do dyspozycji osób niepełnosprawnych udostępniono 2 stanowiska z wirtualną rzeczywistością, zlokalizowane w strefie wejściowej (Strefa B). Zwiedzający mają możliwość wirtualnie przejść przez wystawę i poznać najważniejsze zagadnienia podejmowane w trakcie tradycyjnego zwiedzania.

Ponadto przewidziano możliwość fizycznego zwiedzania dla osób głuchoniemych, niewidzących i słabowidzących w towarzystwie opiekuna. Wystawa posiada bogatą szatę graficzną oraz ścieżkę dźwiękową, dzięki temu jest ona atrakcyjna również dla osób z wyżej wymienionymi niepełnosprawnościami.