Grant Map EU

Według badania przeprowadzonego przez Główny Urząd Statystyczny, w 2017 roku liczba osób, które choć raz pracowały „na czarno” wyniosła 880 tysięcy. Biorąc pod uwagę ogólną liczbę osób pracujących w Polsce, było to 5,4%. Największą grupę pracujących w „szarej strefie” stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (ok. 35%) oraz wykształceniem średnim zawodowym i ogólnokształcącym (ok. 30%).

Autorzy projektu „Budowa i wdrażanie innowacyjnych narzędzi ograniczających zjawisko pracy nierejestrowanej w instytucjach współodpowiedzialnych za minimalizację zjawiska „szarej strefy” na rynku pracy” chcieli zmienić podejście zarówno bezrobotnych, jak i młodzieży, cudzoziemców oraz samych pracodawców do „szarej strefy”, pokazując im negatywne konsekwencje tej formy wykonywania pracy i zatrudniania. Postanowili też im uświadomić korzyści płynące z podejmowania legalnej pracy.

W tym celu opracowano scenariusze kursów – zarówno tradycyjnych, jak i online. Organizatorzy wiedzieli, że szkolenia informujące o negatywnym oddziaływaniu „szarej strefy” mogą nie zachęcić przedstawicieli grup docelowych (młodzieży, bezrobotnych i cudzoziemców) do czynnego udziału w nich. Z tego powodu opracowano zajęcia, których wiodący temat stanowiły problemy interesujące uczestników, a zagadnienie „szarej strefy” było w nie jedynie wplecione. Temat przewodni był zawsze inny i dostosowany do potrzeb danej grupy. W szkoleniu dla bezrobotnych dotyczył on profilaktyki stresu, dla młodzieży przygotowano tematykę związaną z rozwojem kariery zawodowej, a dla cudzoziemców problematykę legalnego zatrudnienia w Polsce.

Przeprowadzono szereg szkoleń dla pracodawców, które dotyczyły formalności związanych z zatrudnianiem pracowników, w tym cudzoziemców. Na potrzeby przeprowadzenia kursów przygotowano animowane filmy oraz e-booki.

Dla zapewnienia wysokiej jakości szkoleń niezbędni byli dobrze przygotowani trenerzy. Z myślą o nich w toku realizacji projektu powstał podręcznik, wyjaśniający przyczyny pracy nierejestrowanej oraz jej konsekwencje. Publikacja stanowi wyczerpujące kompendium wiedzy. Została ona opracowana w oparciu o literaturę polską i zagraniczną, a także wzbogacona o praktyczne informacje z polskiego rynku pracy. W szkoleniach wzięli udział bezrobotni, osoby  młode i cudzoziemcy. W kursach dla pracodawców uczestniczyło kilkadziesiąt osób, w tym przedsiębiorstwa zatrudniające osoby z zagranicy.

Projekt miał również część teoretyczną, którą stanowiło badanie „szarej strefy” i przygotowanie modelu prognostycznego, pozwalającego określić rozwój zjawiska nierejestrowanej pracy w przyszłości. Będzie z niego korzystać Krajowa Administracja Skarbowa. Narzędzie to umożliwi kalkulowanie luki w PIT, analizowanie jej segmentów i określenie, jak zjawisko luki może rozwijać się w przyszłości.

Partnerami tego projektu byli: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (Polska), The Institute of Public Finance (Chorwacja), Krajowa Administracja Skarbowa (Polska), Maguire Policy Research Ltd. (Wielka Brytania), Ochotnicze Hufce Pracy – Komenda Główna (Polska), Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (Polska), Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach (Polska) oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (Polska).